Zaterdag 13 oktober 2018 – Rotta Rangers Paddenstoelenspeurtocht
Herfst?!? Je zou het niet denken!
Zaterdag 13 oktober stonden in alle vroegte, en later op de warme middag een groep leergierige Rangers klaar in T-shirts en korte broeken voor het paddenstoelen veld- en speurwerk. En zelfs diehard Ranger Christine met krukken! Hulde. Met een weersvoorspelling van 25 graden beloofde het een stralende zonnige dag te worden.
Eerst werd er door Esmeralda (ochtend) en Astrid (middag) iets verteld over schimmels en het verschil tussen zwammen en paddenstoelen (niets ;-). Heb je ook schimmels thuis of in je koelkast? Eten jullie wel eens schimmels? Wat is een paddenstoel eigenlijk? En hoe groeit deze? Waarom zie je deze zo veel meer in de herfst? Hoe komt die rode paddenstoel aan zijn witte stippen? Er zijn duizenden verschillende paddenstoelen alleen al in Nederland!
Introductie © Yvonne
Paddenstoelen zijn eigenlijk de vruchten van het netwerk van haarfijne schimmeldraden onder de grond of onder boomschors. In deze draden vormt zich een zwamvlok en daar groeit de paddenstoel uit. Dit is (meestal) vanuit de ontstane ‘beurs’ met steel en rok naar een hoed. En wat zit er dan in die hoed? De ‘zaden’ van de paddenstoel, sporen genaamd. Je hebt paddenstoelen met plaatjes/lamellen, buisjes/gaatjes of buikzwammen die direct op de grond groeien. Paddenstoelen zijn heel goede opruimers van het bos; de ‘stofzuigers’. Soms leven paddenstoelen van een andere boom, dan gaat de boom dood. Maar soms leven ze ook heel fijn samen met andere bomen en helpen ze elkaar. De meeste paddenstoelen zijn opruimers. Karin had zelfs uit de tuin van haar buurvrouw (met permissie 😉 een paar vale schijnridders die we zo heel goed konden bekijken als eerste echte paddenstoel.
Op pad!
Uitgerust met een mooi groen heuptasje met een spiegeltje en een loepje doken we vol verwachting het donkere, toch vochtige, bos in. Elke groep had een aantal zoekkaarten en op een lijst probeerden we bij te houden wat we allemaal tegenkwamen. En wat was er meteen al veel te zien! Aan het begin van het bos lagen een paar dode boomstammen met grote verschillende paddenstoelen erop. De oranje zwavelzwam en de tonderzwammen. Paddenstoelen zonder steel aan de boom vast met buisjes. Wat een felle kleur oranje! En wat zag je het bruine sporenpoeder goed liggen bij de tonderzwammen. Een echte roestkleur. En wat zagen we ook veel vreemde beschimmelde hoopjes? Ah, dat waren hondendrollen! Dan zien we meteen het nut van schimmels.
In het bos © Gert
Er is heel wat gespiegeld en hier de lijst van paddenstoelen die ontdekt en bekeken zijn: zwavelzwam, tonderzwam, gewone zwavelkop, meniezwam, judasoor, stinkzwam, vliegenzwam, berkenzwam, stobbezwam, gewone fopzwam, rodekoolzwam, grauwgroene hertenzwam, geweizwammetje, elfenbankjes, geschubde inktzwam, kale inktzwam en nog vele anderen die niet met zekerheid op naam gebracht konden worden.
Rood met witte stippen
Onderweg vertelde stagiaires Anne-Jette en Tirza ons iets over heksenkringen. We zagen er zelfs twee onderweg. Eerst een van witte paddenstoelen en later nog een bijna ronde van vliegenzwammen. Prachtig! Waarom heet vliegenzwam eigenlijk zo? Vroeger werden hiervan stukjes in melk gelegd om vliegen kwijt te raken. Als ze ervan dronken dan gingen ze dood. Toen we verder liepen kwamen we langs een staande stam met wel 45 berkenzwammen er op! Nauwkeurig nageteld door Phaedra en Stella. We vonden een losse tonderzwam naast het pad, daar konden we mooi met z’n allen naar kijken met de loepjes.
Beurs steel rok hoed © Esmeralda
Tonderzwam inspectie © Esmeralda
Onderweg © Esmeralda
Anne K. vond de hele kleine oranje bolletjes op dode tak. Dit was de meniezwam. Piepklein waren ze, maar volgens Anne’s moeder heeft zij haviksogen. Laura en Anne H. kropen samen langs struiken en bomen dieper het bos in, waren op zoek naar nog meer stinkzwammen want die vond Anne zo lekker ruiken (ze was wel de enige 😉 Hierdoor vonden de dames wel de rodekoolzwam, wat hadden ze een mooie en gave paarse kleur!
Natuurlijke inkt
Na een tocht door het bos kwamen we op het zonnige grasveld. Op dit grasveld vonden we heel veel verschillende fasen van de geschubde inktzwam en kale inktzwam. Daar konden we wel wat mee! We plukten een paar hele ‘inktige’ en deden er een klein beetje water bij. Zo kon je gewoon tekenen met echte natuurlijke inkt! Er werden mooie paddenstoelen getekend terwijl de dorst werd gelest. Wat is dit leuk om te doen!
Natuurlijke inkt © Astrid
Tadaa © Esmeralda
Wat hebben jullie goed geluisterd, gekeken, gebukt en gespiegeld en gespeurd naar paddenstoelen deze dag! En wat zijn paddenstoelen eigenlijk bijzondere helden in vele kleuren, soorten en maten. Wow!
Hebben jullie thuis al geprobeerd een sporenafdruk van de champignon te maken?
Sturen jullie een foto in van het resultaat naar rotta.jeugd@gmail.com?
Zaterdag 17 november hebben we de laatste Rangerdag van dit jaar en gaan we lekker met z’n allen aan het Natuurwerk.
Tot dan!
