Met een flinke groep van ruim 20 Rotta leden gingen we bij prima wandelweer op pad in de Maashorst, een in Oost-Brabant gelegen natuurgebied waaraan al decennia gewerkt wordt door natuurliefhebbers.
Zoetjesaan is het grootste deel van de landbouw verdwenen, en daarmee is de inrichting sterk veranderd. Een mooi afwisselend gebied, met heide, bos, rivierdal-landschap, heel open op de meeste plekken en daardoor een rijke vegetatie en vogelstand.
Wat zien we daar? © Piet Mulder
Onze Rotta-organisator Peter heeft vroeger in Uden gewoond en was daar actief in de lokale vogelwerkgroep, waar hij volgens eigen zeggen alles geleerd heeft. Uit die tijd kent hij de tweeling John en Jan Willem Hermans, ook nog steeds actieve natuurliefhebbers, die ons met veel enthousiasme door het gebied loodsten. Niet alleen zijn ze uitstekend op de hoogte van alles wat er groeit, rondloopt en –vliegt, ze hebben ook veel te vertellen over het ontstaan en het beheer van het gebied en de geschiedenis van de streek.
We zagen en hoorden ruim 30 vogelsoorten, o.a. holenduif, roodborsttapuit, appelvink, goudhaan, boomklever en geelgors, en soorten die ook ons gebied veel voorkomen zoals de zanglijster, groene specht, vink, houtduif, buizerd, torenvalk en sperwer. Voor mij was de raaf, die we eerder al hoorden krassen, een bijzondere waarneming. Hij bleef mooi in het weiland zitten tot we hem allemaal hadden kunnen bewonderen. Met trots vertelden de gidsen dat dit jaar de grauwe klauwier weer in het gebied gebroed heeft, dat was 60 jaar geleden.
Tauros stier © Dick Hoek
Tauros © Piet Mulder
Veilig aan de andere kant van het raster © Dick Hoek
Wisent kalf © Dick Hoek
Wisent stier © Dick Hoek
De Maashorst wordt begraasd. De meeste grote grazers zoals de taurossen zijn geoormerkt en worden dus behandeld als vee, maar de wisenten zijn “wild”. We hadden echt geluk want de kudde met enkele kalveren lag te rusten vlakbij de afrastering en we konden ze daardoor goed zien. Wat een indrukwekkende dieren! Een van de runderen heeft een gps-tracker, zodat de boswachter in de gaten kan houden waar de kudde zich bevindt. Om de rust te bewaren worden stiertjes vanaf 2 jaar oud ‘overgeplaatst’ naar andere gebieden in Europa, want de Maashorst is te klein voor meerdere kuddes.
Vlasbekje © Piet Mulder
Gewone salomonszegel © Dick Hoek
De bloemenrijkdom is in dit jaargetijde wat minder groot, maar we zagen heel veel vlasbekjes, en o.a. st. janskruid, guldenroede, en boerenwormkruid. De tamme kastanjes lagen er voor het oprapen, en ook de eikelproductie heeft kennelijk niet door de droogte geleden.
We kwamen langs een urnenveld, dat door archeologen is bestudeerd en van gegevens voorzien over de geschiedenis van 4000 jaar geleden. Het landschap vertelt ook de geschiedenis tussen gebieden waar vele honderden jaren geleden nog verschillende regimes bestonden. Zo was er in de 17e eeuw in de onafhankelijke Heerlijkheid Ravenstein godsdienstvrijheid waar dat in de aangrenzende Republiek der Nederlanden niet het geval was. Een wal in het landschap laat zien waar de grens was. Het verklaart de vele kloosters van gevluchte katholieken in het gebied.
Na de lunch op het terras van het mooie natuurcentrum vertrok ondergetekende en ging de groep nog een stukje verder, waarbij ongetwijfeld waarnemingen gedaan zijn die ik niet had willen missen. Maar zo gaat dat.
Het was weer een mooie en gezellige dag in een bijzonder gebied met prima begeleiding!
Verslag: Josien Hofs
Vervolg Maashorstexcursie
Na de lunchstop bij het bezoekerscentrum rijden we naar de westkant van Maashorst, waar we een wandeling maken door dit geologisch zeer bijzondere gebied. Hier liggen de wijstgronden, ontstaan door de zogenaamde Peelrandbreuk die ruwweg loopt van Oost-Brabant tot ver in Limburg.
Duidelijk zijn de hooggelegen vochtige gronden, horst geheten, te zien. De roestbruine aarde en het bruine maar heldere water dat hier opkwelt wijzen op de ijzerrijke ondergrond. De begroeiing is heel gevarieerd veel grassoorten, riet, rus, mos, watermunt, enz.
Het lagergelegen deel dat droog is heet slenk. Hier groeien andere planten en is de vegetatie schraler.
Pyjamaschildwants – van boven gestreept, van onder gestippeld © Piet Mulder
Pyjamaschildwants © Dick Hoek
Een paar kleurige insecten trekken de aandacht en worden door onze fotografen van alle kanten belicht. Het zijn pyjamaschildwantsen, rood-zwart gestreept, daarom ook wel gevangeniswants genoemd.
Na de eerder deze dag bewonderde wisenten en taurossen komen we langs gewone maar mooie, bonte koeien. Piet bekijkt ze keurend en in gedachten staat hij ze al te kwartieren.
Bij een prachtig breed uitgegroeide eik houden we even halt om te vernemen dat dit een zogenaamde merkboom is. Onze gids vertelt dat vroeger bij belangrijke landschapselementen een opvallende solitaire boom werd geplant om de plaats te markeren. Dit exemplaar dat zo’n dertig jaar geleden omwaaide, dwong zoveel respect af bij een plaatselijke bewoner dat hij hem weer heeft recht laten zetten. Gelukkig maar, hij staat er imposant en kaarsrecht bij.
Weer op ons uitgangspunt terug, zien we nog enkele kneuen en een heggenmus.
Er valt over dit gebied en alles wat er groeit, vliegt en kruipt nog zo veel te vertellen.
Wie weet is uw belangstelling gewekt en maakt u zelf eens een uitstapje, naar hier of naar daar. Natuur is overal om je heen voor wie er oog voor heeft.
Met dank aan onze Brabantse gidsen en organisator Peter.
Verslag: Ina Geenen
Berkenzwam © Piet Mulder
Parasolzwam © Piet Mulder
