Op onze afspreekplek langs de Wassenaarse slag is het al voor 09:00 uur een drukte van belang. Er is hier een sperwergrasmus gezien! Dit is een zeldzame soort en de uit heel Nederland toegesnelde vogelaars willen deze soort niet missen. De vogel is nu even onvindbaar en de vijftien leden van Rotta laten de sperwergrasmus voorlopig over aan de echte vogelaars, want we hebben een lange wandeling voor de boeg.
Onze excursieleider Bert heeft een mooie, afwisselende route uitgestippeld. We beginnen in de duinen van Berkheide, lopen dan noordwaarts tot de eerste strandslag, dan zuidwaarts over het strand en vervolgens maken we een rondje in het duingebied van Meijendel: de Ganzenhoek.
Het eerste dat opvalt zijn de gele bloemen van het bezemkruiskruid, een exoot uit Zuid-Afrika die je nu overal kan tegenkomen. Ook bessen zijn er volop te zien: de felgekleurde bessen van de kardinaalsmuts: oranje vruchten, verpakt in een soort roze doosje, knalrode bessen van de eenstijlige meidoorn, rode trossen van de zuurbes en glimmende zwarte bessen van de wilde liguster. De duindoorn is hier de dominante struik, maar gek genoeg zien we geen enkele oranje bes.
Het is oktober, de maand waarin veel vogels op trek zijn naar het zuiden. We zien en horen o.a. veel spreeuwen, vinken, grauwe ganzen, kolganzen, sijzen en enkele sperwers. Ook vliegen er grote groepen aalscholvers over; sommigen zijn duidelijk trekkers: zuidwaarts vliegend, anderen vliegen van het binnenland richting Noordzee en omgekeerd: lokale vogels die voedselvluchten maken. Overal horen we zingende en tikkende roodborsten. Het zijn nachttrekkers en misschien wel afgelopen nacht hier in hun winterkwartier gearriveerd. Hun eerste zorg is nu een territorium afbakenen, waar soortgenoten niet welkom zijn.
We volgen het laarzenpad, dat deels door natte duinvalleien loopt. We houden net aan droge voeten. Er groeien hier zeldzame soorten als zomerbitterling, parnassia en sierlijke vetmuur. Maar alles is kort gemaaid, dus nu moeilijk te vinden. Voor de eerste strandopgang zien we plotseling een waterral rennen. Het is waarschijnlijk een trekvogel (ze trekken ’s nachts) die in een vreemde omgeving blijkbaar ergens van is geschrokken. Snel verdwijnt de vogel weer in de dichte duinbegroeiing. In de zeereep laat een ree zich beter zien.
Het strand ligt bezaaid met de schelpen van de Amerikaanse zwaardschede, een exoot uit Noord-Amerika die zich ingraaft in de zandbodem. In Spanje wordt hij tegenwoordig verwerkt in de paella. Boven de zee zien we natuurlijk verschillende soorten meeuwen: grote en kleine mantelmeeuw, tientallen naar het zuiden trekkende kokmeeuwen, zilvermeeuwen en slechts één scholekster. Het strand is blijkbaar te druk voor deze steltlopers. Een leuke verrassing: terwijl we naar de meeuwen kijken komt vlak voor ons een rosse grutto uit zee aanvliegen, landt en begint direct voedsel te zoeken op de waterlijn.
Op het terras van de brasserie de Badmeester laten wij ons de koffie of thee goed smaken. Ook een groepje huismussen zit te genieten van de zon, wachtend op de kruimels van de koffie mét. Daarna zien we beren op de weg! Dat ligt niet aan de koffie of thee, maar het blijken rupsen van de kleine beer. De rupsen van deze nachtvlinder zijn op zoek naar een geschikte overwinteringsplek.
Het is inmiddels warmer geworden met weinig wind. Er vliegen opvallend veel heidelibellen. Eén libel blijft even stil zitten en kan goed op naam gebracht worden: het is een mannetje bruinrode heidelibel. Ook zien we nog een kleine parelmoervlinder, een dagvlinder die je vooral in de duinen kan tegenkomen. Langs het voetpad groeien een tiental zeldzame driedistels. Ze zijn weliswaar bovengronds al afgestorven maar nog goed herkenbaar aan hun strogele bloemen, die als droogbloemen nog maandenlang goed herkenbaar blijven.
We komen nu in een meer bebost deel van de Ganzenhoek met o.a. zwarte dennen. Hier horen en zien we goudhaantjes. Ook groeien hier veel paddenstoelen: o.a. smakelijke melkzwammen (niet geproefd), muizenstaartzwammen en spitsschubbige parasolzwammen.
Als we weer terug zijn bij de Wassenaarse slag staat er nog steeds een legertje vogelaars en fotografen te wachten op de sperwergrasmus. Sommigen staan hier al enkele uren. Ook nu vertoont de vogel zich even niet, maar wij hebben intussen wel een prachtige wandeling gemaakt in één van de mooiste landschappen van Nederland: de kustduinen.
Verslag: Dick Hoek
Foto’s: Dick Hoek / Marian Krispijn